Choroba Hashimoto znana również jako przewlekłe limfocytarne zapalenie tarczycy. Jest to choroba zapalna w przebiegu której układ odpornościowy atakuje tarczycę. Choroba ta w obecnych czasach nie tylko atakuje kobiety, ale coraz częściej również dzieci i mężczyzn. Z ostatnich badań naukowych wynika ze, osoby cierpiące na chorobę Hashimoto znajdują się w grupie podwyższonego ryzyka wystąpienia celiakii. Dlaczego tak się dzieje ?
Zaburzenia autoimmunizacyjne lubią chodzić w parach. Występowanie jednego schorzenia zwiększa ryzyko pojawienia się drugiego z tejże grupy. U osób z zapaleniem tarczycy typu Hashimoto celiakia diagnozowana jest nawet do 10 razy częściej niż w ogólnej populacji. Współwystępowanie tych schorzeń wynika m.in. ze wspólnej predyspozycji genetycznej. Do genów regulujących odpowiedź immunologiczną predysponującą do autoimmunologicznego zapalenia tarczycy należą: FOXP3, CD25, CD40, CTLA-4, PTPN22 oraz geny HLA. To przede wszystkim polimorfizmy w głównym układzie zgodności tkankowej (HLA, human leukocyte antigen), a dokładnie haplotypy HLA-DQ2 i HLA-DQ8, stanowią wspólny mianownik celiakii i Hashimoto.
Obydwa schorzenia mogą dawać bardzo podobne objawy. Celiakia przez długi czas może jednak u nich pozostać nierozpoznana, ponieważ część jej objawów jest analogiczna do symptomów niedoczynności tarczycy. Pacjenci z Hashimoto mogą być więc nieświadomi, że chorują także na celiakię i ich terapia powinna być rozszerzona o dietę bezglutenową.
Wspólne objawy
- zmęczenie i senność;
- brak koncentracji
- zwiększona wrażliwość na zimno;
- zaparcia/i/ lub biegunki
- bladość;
- suchość skóry;
- mgła mózgowa
- opuchlizna twarzy;
- łamliwe paznokcie;
- wypadanie włosów;
- powiększenie języka;
- niewyjaśniony przyrost masy ciała;
- bóle mięśni i osłabienie;
- ból stawów i sztywność;
- nadmierne lub długotrwałe krwawienie miesiączkowe;
- depresja;
- problemy z pamięcią i inne.
Jedyną metodą leczenia celiakii jest ścisła dieta bezglutenowa. Badania naukowe potwierdzają, że osoby chorujące zarówno na celiakię, jak i Hashimoto pod wpływem diety bezglutenowej:
- doświadczają złagodzenia objawów niedoczynności tarczycy
- lepiej funkcjonują nawet przy niższych dawkach lewotyroksyny
- osiągają zmniejszenie liczby przeciwciał przeciwtarczycowych.
Szybkie wykrycie celiakii u osoby cierpiącej na Hashimoto może uchronić ją przed dodatkowymi, niebezpiecznymi dla zdrowia powikłaniami związanymi z nieleczoną celiakią. Zgodnie z rekomendacjami Europejskiego Towarzystwa ds. Badań nad Celiakią (ESsCD, 2019) osoby z chorobą Hashimoto powinny być obowiązkowo badane pod kątem celiakii. Badanie genetyczne jest rekomendowane w tej grupie ryzyka jako badanie przesiewowe.
Test genetyczny pozwala dokładnie oszacować ryzyko zachorowania na celiakię. Wynik ujemny w zasadzie wyklucza takie ryzyko. Wynik dodatni potwierdza predyspozycję genetyczną do celiakii i stanowi wskazanie do regularnego badania przeciwciał swoistych dla tego schorzenia, by wykryć ewentualną chorobę współistniejącą na wczesnym etapie.
Zalety badania genetycznego w kierunku celiakii:
- wykonujesz je tylko raz – wynik ważny jest przez całe życie
- wynik ujemny pozwala wykluczyć (> 99%) możliwość zachorowania na celiakię
- przy dodatnim wyniku można szacować stopień ryzyka zapadnięcia na tę chorobę
- do wykonania testu wystarczy jedynie próbka krwi lub wymaz z policzka.
